Cudurka Jadeecada

                                                     

Jadeecadu waa cudur aad loo kala qaado oo uu keeno fayras. Si fudud ayuu u fidaa marka qof cudurka qaba uu neefsado, qufaco ama hindhiso. Waxay keeni kartaa cudur daran, dhibaatooyin, iyo xataa dhimasho. Jadeecadu waxay ku dhici kartaa qof kasta laakiin waxay ku badan tahay carruurta.

 Waxa sababa Jadeecada

Fayraska aadka u faafa ee loo yaqaan morbillivirus wuxuu keenaa jadeeco. Waa cudur hawada laga qaado, taasoo la macno ah inuu ku faafo hawada marka qof cudurka qaba uu neefsado, qufaco, hindhiso ama hadlo. Haddii aad neefsato walxaha ka yimid qof jadeeco qaba, waad kaa qaadi kartaa jadeecada.

Astaamaha lagu garto Jadeecada

Jadeecadu waxay caadi ahaan ku bilaabataa sida jirro hargab oo kale ah oo soconaysa inta u dhaxaysa 2 ilaa 4 maalmood oo leh astaamo ay ka mid yihiin:

·       qandho.

·       daal.

·       qufac daran.

·       conjunctivitis (indhaha cas)

·       sanka oo duufsan.

·       baro cad oo afka ah (oo loo yaqaan dhibcaha Koplik)

Si dedeg ah dhaqtar ula xariir hadii aad isku aragtid calaamadahaan

·       waxaad u malaynaysaa in adiga ama ilmahaaga laga yaabo inaad qabto jadeeco.

·       Ilmahaagu waxa uu ka yar yahay 1 sano waxana uu la kulmay qof jadeeco qaba.

·       waxaad xiriir dhow la lahayd qof jadeeco qaba adoo uur leh ama uu daciif yahay difaacaaga.

·       Adiga ama ilmahaagu waxaad leedihiin heerkul sare oo aan hoos u dhicin ka dib qaadashada paracetamol ama ibuprofen

·       Adiga ama ilmahaaga waxaa idinku adag neefsashada - waxaa laga yaabaa inaad dareento neefsasho ka badan intii caadiga ahayd

·       Ilmahaaga ama ilmaha yari si fiican uma quudanaayaan, ama ma qaadanayaan quudin ama waxa ay quudanaayaan dareere ka yar sidii caadiga ahayd

·       ilmahaagu waxa uu leeyahay xafaayad qoyan oo ka yar sidii caadiga ahayd.

·       Adiga ama ilmahaagu aad ayaad u xanuunsanaysaan, ama waxaad ka walwalaysaan inay wax si xun u khaldan yihiin

     Baaritaanka Jadeecada

  Ogaanshaha jadeecada RNA ee rRT-PCR waxa laga yaabaa in lagu guulaysto 10-14 maalmood ka dib bilawga finan. Ururi muunadaha swab-ka dhuunta ama sanka isla marka laga shakiyo cudurka jadeecada. rRT-PCR waxay leedahay dareenka ogaanshaha ugu weyn marka muunadaha la soo qaado ee ugu horeysa ee lala xariiriyo kiis la tuhunsan yahay.

Daawaynta Jadeecada

Aad bay u fidaa waxayna ku faaftaa hawada marka qofka jadeecada qaba uu hadlo, qufaco ama hindhiso. Ma jirto daawayn  jadeecada looga raysto - waa inaad u ogolaataa fayrasku inuu waqtigiisa qaato.

Ka hortaga Jadeecada

Tallaalka bulshada oo dhan waa habka ugu waxtarka badan ee looga hortago jadeecada. Dhammaan carruurta waa in laga tallaalaa jadeecada. Tallaalku waa badbaado, waxtar leh oo aan qaali ahayn. Carruurtu waa inay qaataan laba qiyaasood oo tallaalka ah si loo hubiyo inay iska difaacaan.

Tallaalka Jadeecada, Qaamo-qashiirta, iyo Rubeelaha (MMR): Waxa ay tahay in qof kastaa ogaado. CDC waxay ku talinaysaa in dadku qaataan tallaalka MMR si ay uga hortagaan jadeecada, qaamo-qashiirta, iyo Rubeelaha. Carruurtu waa inay qaataan laba qiyaasood oo tallaalka MMR ah, laga bilaabo qiyaasta koowaad markay da'doodu u dhaxayso 12 ilaa 15 bilood, iyo qiyaasta labaad markay da'doodu u dhaxayso 4 ilaa 6 sano.

                                           

 

                                         Gabagabo

Jadeecadu waxay ku dhacdaa hab-mareenka neefsashada ka dibna waxay ku faaftaa jirka oo dhan. Calaamadaha waxaa ka mid ah qandho sare, qufac, diif iyo finan jirka oo dhan ah. In la tallaalo waa habka ugu wanaagsan ee looga hortagi karo in jadeecada lagu bukoodo ama lagu faafiyo dadka kale. Tallaalku waa badbaado waxa uuna jirkaaga ka caawiyaa inuu la dagaallamo fayraska.